Show Mobile Navigation

Sunday, September 2, 2018

,

Buannel atangin Lennupa ah

Sianzun - 11:43 AM
Buannel atangin Len Nupa,ah by Thangpi

Buannel hi Kaptel hmar lam melthum vel a hla ah a awm. Kaptel chu chin state, tedim sub division chhunga awm a ni. Kaptel atngin a panna tur kawng hnatlangin an lo sial thin. Tunah pawh Motor Cycle kal theihna turin Kaptel VCP pu Do Za Thawng hovin an sial mek a ni. Buannel hi acre 10 vel a zau ni in tuifinriat zawl atangin 7,256 feet a sang a ni. Tlang pahnih infin in a siam hmun nuam deuh mai a ni. Tlang chip anih angin thli a thaw heuh heuh renga, pangpar chi hrang hrang an par vul chuk reng bawk. Ramngaw chhah tak in a hual chhuak vek bawk. A laiah luite kawi kual nalh deuh a luang bawk a ni.

Pu Thuam Thawng chuan Kaptel khua hi kum 1867 ah a sat a. Khua leh khua indo hunlai anih avang chuan ral ven awlsam nan Suangzang leh Tuitawh khua a din belh a. Ral awm leh awm loh kum khatah vawi thum tal enthla turin pu Kai Tuah chu mawhphurhna a pe a. Nikhat ral enthla tur in a va kal a hmun nuam deuh mai hi a hmu a. Chulai hmun a khaw din dan tur a ngaih tuah ta a. A va kal leh a khua a thim ta tihah naupang zai leh khuang ri te a hriat avangin khua chu a din duh ta lo a ni.Chu hmun nuam tak mai chu a lei a dip tha em em a. Chuvang chuan pu Kai Tuah chuan chulai hmun chu Buannel(lei dip tha) ti in hming a phuah ta a ni.

Ni khat chu pu Kai Tuah an a ral enthlakna ah mihring hniak a hmu a. A han chhui zel a. Mipa pakhat luikam ah va hmu in a man ta a.” Ka ram leh khua Kaptel run tumin i rawn enthla vel a ni maw? Ka man ang che” a ti a. Chupa chuan, “Bocung mi ka ni a, helai hi Lennupa kan ti. Ramsa pianna hmun a ni in kan hria a. Ramsate chunga thunei lalnu Chawngtinleri hnena ramsa dil tura lo kal ka ni. Khawngaih takin min man lo hram ang che” a ti a. Pu Kai Tuah chuan “Kan in man leh kan inthah hian hlawkna a nei lo. Chuvangin thianah i insiam zawk ang hmiang” a ti a. An inthianna ti nghet tur chuan chu an intawhna hmun hming thlak an remti ta a. Buannel ni thin kha Lennupa tiin an thlak ta a ni. A awmzia chu ‘Mual Nupa’ tihna a ni. Mual pahnih a awm a pakhat a nu ni-in a pakhat zawk chu a pa a ni.

Tlangbawk te reuh tete a awm deuh fur a. Chungah chuan purun var lian deuh mai mihring chin ni si lo a awm thluah mai a ni. Hmanlai chuan fu pawh a to ve thin a, tunah erawh chuan a rem zo ta. Thing chi khat Nahlun an tih mai pawh a to a, mahse hei chu mibo ho chauh in an hmu thei thung. A chhehvel ah chuan sava chi hrang hrang an tam hle bawk. Chhun reh lai in ramsa t etui in tur in an va kal thin. Zan lam ah phei chuan Sai te pawh an va kal thin a ni awm e. Lungphek lian deuh mai pakhat a awm a. Chu chu suang innka(lung dawhka) an ti. Feet 10 a sei leh feet 15 a hlai a ni. Buannel atang chuan khaw tam tak a lang thei a ni.

Buannel hian chanchin a ngahin sawi dan chi hrang pawh a tam hle. Kan pi leh pute chuan ramhuai te khua ni tur ah an ngai. Kan unau Hualngo ho chuan ramsate pianna leh a neitute awmna ah an ngai hial a ni. Ramsa Lalnu Chawngtinleri hnenah ramsa an va dil thin a ni awm e. A sawi uar deuh phei chuan a nawm em avangin a tlawhtuten haw an chak ngai lo an ti. Hman lai chuan a lui hnar lamah mihring luak thawm a awm thin avangin “Lua zang”(luak zawl) an lo ti hmasa a ni. A hmun ah chuan Lua zang emaw Lennupa emaw an ti ngam ngai lo. Hausapi(Lal) anih loh pawh in i pute khua(kan pute khua) an ti mai thin. Nichina kan sawi lung phek pawh kha Hausapi Innka(Lal dawhka) an ti mai thin. Khatia an tih loh chuan bo mai a awl thin.

Mithi an awm in helai hmun an thlarau hian a paltlang thin a ni awm e. Hmanlai chuan kut an neih in mithi thlaraute pawh in an rawn chhim ve thin a. Zing khawvar hma in Buannel lam ah an haw leh thin. Helai hmunah hian “lungmuan lui” (thlamuanna lui)a awm a. Chu lui a tui luang chu ‘zuan loh tui’ an ti. A awmzia chu lunglen tawh lohna tur tui tihna a ni. Mi an thih in buannel an paltlang a khatah tui an lo in tir a, in lam an ngaihna zawng zawng a bo ta thin a ni.

Vawi khat chu Kaptel khua pu Phawng Gin lo a riak chuan zan ah “Ka fu ei avangin ka ha a sen vek” tia naupang zairi a hria. Ramvakho an bo zeuh zeuh bawk. Zan ah khuang tum ri hriat tur a awm deuh reng a ni awm e. Vawikhat chu sapel ramvak ho in mi tawng ri an hria a. An han zawng vel a an hmu thei si lo. Bakah tawng pawh an hre zui thei ta lova. A tawpah an beng lei nen insi in an han d ah chhin a. Chuveleh tawng ri chu an hre leh thei ta. Chu chu’Lei pau(lei tawng) an ti. Vawi khat pawh lui kawi deuh a luang kha an tia chhia a. A hnu lawkah a ngai bawk in a lo awm leh thin. Kum 1962 khan Thuklai khua atangin Sir Mang Thawng leh sikul naupang engemaw zat Buannel ah an va kal a. Varung chi khat thau deuh mai an kap a, mahse an man lo. Zanah a mumangah chuan hmeichhe naupang pakhat in” Kan ar min kah sak ringawt a, ka pa a thinrim the mai ania aw. Man ula chuan ka pa hian a dim lo viau ang che u. Kap tawh reng reng suh u” a va ti a ni.

Buannel chanchin kan han chhui chian chuan pu Kai Tuah rilru thatzia kan hmu thei a ni. An hun lai kha indo leh lu inlaksak hun kha ania. A mi man pawh that in a lu hawn daih se chu a hming than phah viau ang. Amaherawhchu ani ngaihah chuan in man leh inthah hian hlawkna engmah a nei lo a ni. Khatiang a ngaihtuahna tha leh puitling hi a hun lai chuan tuman an nei pha lo a ni. Chuvangin pu Kai Tuah hi Zohnahthlak zinga Human Rights ngaihtuah chhuak hmasa leh hmang hmasa ber a tih theih hial awm e.

Ziaktu: Thangpi

Src: http://www.misual.com/2013/03/02/buannel-atangin-lennupa-ah/
NB: link a thih tawh avangin mi hriatthiam kan ngen e

0 comments:

Post a Comment