Posts
Len Nupa ááᯠááá¯ážáá°ááá¹ááá¶á
áá¹á»ááá¹áž
&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&
ááá¬á»á· á±ááᬠá¡ááœá¶á·á¡á¿áá¬ážá á±ááŒááá±áᬠáá°áá¯ááœáá¹á· ááá¯áá¹á±áᬠáá á¹á±áᬠ(Community Forest)ááá¯á á±á»áá¬ááᯠá±ááá±áááŸáá±áᬠá±áá¬á¡á¯áá¹ á±áá¬ááá¹á áá á¹ááá¹ áá°ááá¹á±áᬠá¡ááá¹ ááœáá¹á· ááááá¹ážááœáá¿áá®áž áá¬áá®á¥áá¯ááᯠáááá¹ážááºá³áá¹ á±áážá±áᬠá±ááᬠá¡áááºáá³á ááᯠáááá¹ážáááá¹áž á±á á¬áá¹á·á±ááœá¬áá¹ ááá¹ á¡á±áážááá®ážá±áŸáá¬áá¹áž ááá¯áá¬ážááá¹ áá±áá¬á±áá«áá¹ áá«ááá¹á
Falam Prospect Workshop ááá¯á á¡ááá¹ ááá¹á±áá áá¬áž áá²á· á¡á áá¹ážá¡á±ááž ááᯠáá°ááá¯áá¹á á ááá¹á±ááá á»áá³áá¯áá¹ ááºáá¹ážááá²á·áᬠáááá¹ážáá°áᯠá "áááá¹áž á¿ááá³áááá¹á¡ááŒáá¹áž á ááá¹ááœáá±áá±áᬠBuannel ááᯠáááá¹ážááºá³áá¹áá¬ážáá²á· áá á¹á±áᬠ(reserved forest) áá¯áá¹ááá¯á ááá¹ á¡á áá¯ážá áᶠá±áá¬áá¹ážá±ááºáœá¬áá¹ ááŒá¬ážááá¹ á¡á á®á¡á á¥á¹ ááœáá±áŸááŸáá¬áá¹áž" áá°ááá¯áá¹á ááááá¹á±ááááŒáá¹ the Chinland Herald ááá¹ááá¯áá¹ á á¬ááºáá¹ááœá¬ ááŒáá¹ á±áá¬á¹á»ááá¬áž áá«ááá¹á áá°ááá¯á á á¬ááºáá¹ááœá¬ áá²ááœá¬ ááºáá¹ážá»ááá¹ááá¹ áá á¹á±áᬠááá¹ááá®áž á¥á®ážááá¹ááá¹ážáá«áá¹áž á "ááŸáá¬ááá¹ááœá¬áá² áááá¹ážááá¯áááá¹áá²á ááœáá±áᬠBuannel ááœáá¹á· Zatual á±áá ááá¯ááá¹áž Reserved Forests á¡á»áá á¹ á»áá³áá¯áá¹ááŒá¬áž ááá¹ááá¯á á±á»áá¬áŸáá¬ážá±áŸáá¬áá¹á·" http://www.chinlandherald.com/2018/07/10/falam-peng-sungih-buannel-ram-cu-tahfel-a-si-ding/ á á±áážáá¬ážáá¬áž áá«ááá¹á
Buannel ááá¯á áááá¹áž ááœáá¹á· áá»áá¬áž áá¬áá¬á áá¬ážáá¶á¯ážá±áᬠáá°áááºá³áž á¡áááºá³áááᬠá±ááááᯠáŸááᬠá»áá á¹ á±ááá²á· áá°á á¡áá®áž áá á¹ááá¯áá¹ á á±áááá¶á±áጠáá±áá¬á· Len Nupa ááá¯á á±ááááᯠáŸááᬠááá¯ážá±ááž á±áááá¹á±ááá¹ áááá¹áž á á»áá á¹áá«ááá¹á Buannel á áááá¹áž á¿ááá³áááá¹ áá²ááŒáá¹ ááá¹ááœáááá¹ áᯠá¡ááá¹á Chinland Herald áááá¯áá¬áž áá«ááá¹á ááá¯áá±áá¬á¹ááá¹áž áááá¹ áá®ážáááá¹á¿ááá³áááá¹ á¡ááŒáá¹ážáááá¹ááœáá±áŸáá¬áá¹áž ááᯠá±ááá»áááŒá¬ážááœá¬ á»áá á¹ á¿áá®áž á¿ááá¹ááá¹á¡á áá¯ážááá¶áᜠá±áá¬áá¹ážáá°ááá¯á· á¡ááá¬áž ááá°ááá¯á· ááá²á·á±ááᬠá¡áá¯áá¹á±ááá¬áá¹áž ááá±á á¡áá¹ áá«ááá¹á
á. ááá¹áá²áá¹á±ááºážááŒá¬ ááᯠááá á¹ááœá á¹ áááá áá¯ááœá á¹ááŒáá¹ ááá¹á±áá¬áá¹á¿áá®áž ááá¹á á¬ážááá¹áᶠáá° ááŒáá¹ážá±áá¬áá¹áž (Pu Thuam Thawng) á á áá¯ážá ᶠá¡á¯áá¹á áá¯ážááŒáá¹áá²áá²á· ááá¹á á€ááá¹áá²áá¹ á±ááºážááŒá¬ ááᯠáááá¹ááá¹ááœá¬ áá°ááŒáá¹ážá±áá¬áá¹áž á áááá¹áž ááá¹á á¬ážááá¹áᶠá¿áá á¹áá²á· áá¬ááœáŒáá¹áž á±á á¬á¹ááŒá¬áž áá° áŸááŒáá¹áá (Con Bik) áá¶á ááŒá¬ážá±áá¬áá¹ á±áá¬áá¹á±á ááá á¡á á¬áž áá°áá®ážá±áááá¹ áááá¶á¯ážá ááá¹á áŒáá¹ áá á¹á á¶á¯á á±áá¬áá¹áž (á¡ááá®áž) áá á¹áá¯á ááá¯ážáá¬á±áá¬áá¹áž(Daak) áá á¹á á¶á¯á ááŒá¬ážá±áá¬áá¹ á á±áá¬áá¹á á±á¿áá¬áá¹ á¡ááœáá¹ áá á¹á±áá¬áá¹á ááœáá¹á· á¡ááœáá¹ ááá¹ážáá¬ážáá²á· Khuangleng áá°ááá®ážáá²á· ááá®ážá±áá¬á¹ Vansing(Vanchhingi) ááá¯á·ááᯠáá°á±áá¬áá¹ááŒá¬ážá¿áá®áž ááá¹áá²áá¹ááá¹á±á¿áááᯠááá¬ážááá¹ ááá¹áá¬ážáá«ááá¹á ááá¯ááá¯á· ááá¹áá°áá¬ááŒáá¹ áá«ááá¹á±áᬠLen Nupa ááá¹ááœááᬠá±ááᬠá¿áá á¹ááá¹á· Ailam á±áá¬áá¹á±ááá¬áá á¹á±ááœáºá¬áá¹ ááá¹ážááŒá¬ážá¿áá®áž Innbuk á±áá¬áá¹ á¡áá áá«ááá¹áá«ááá¹á Teeltui Zingsol Vol 1, pp. 9-12.
á. áááá áá¯ááœá á¹ááŒáá¹ ááá¯áá¹ááážááá®áž Brigate Luife á ááá¹áá²áá¹ ááá¹á±á»áááá¹ááœáá¹á»ááá¹ážááᯠá»ááá¹ááá¹á»áá³á»ááá¹á "Pangding á±áá¬áá¹ááœááá¹ážááŒá¬áž á Ailam á±áá¬áá¹á±áŸáᬠ(Len Nupa ááá¹ááœááá¬)ááá¯á ááá¹ážáá¬áᬠTuipi á±ááºá¬áá¹áž ááᯠááá¯áá¹áᬠááááá°áá»áá á¹ááá¯á ááá¯ážááá¹ážááŒá¬ážááá¹á" Teeltui Zingsol, Vol 2, page 19.
á. Appointment Order of Chin Headmen Under Provision of Section 5 of the Chin Hills Regualtion -1896 á¡á Deputy Commissioner áá¬ááá¹ááá¹ážá±áá¬áá¹ááá¹á· Lt. Col. LE Burne á áŸááá¯áá¹á á á áááá ááá¹á á²áŒáá« áá¯áá¹á»ááá¹ááºáá¹á¡á áá°ááŒáá¹ážá±áá¬áá¹áž á á±á»áážá»áá á¹áá° áá°á±áá¬áá¹ážááá¯ááºáá¹áž (Pu Thawng Khua Lian) á¡á¯áá¹ááºáŽáá¹ááá¹ (jurisdiction) "Ailam á±áá¬áá¹á±áŸáá¬áᜠAilam lui (Len Nupa áᜠá á®ážáá¬á±áᬠá±ááºá¬áá¹áž á»áá á¹ááá¹á· Lua lui) á¡ááá¹ážá¡ááá Ailam lui áᜠááá¹ážáᬠTuipi á±ááºá¬áá¹ážááœáá¹áž áá¶á¯áᬠááááá°áá»áá á¹ááá¯á ááá¹ážááŒá¬ážááá¹á (The ridge of Ailam mwell(Mual), to the source of Ailam Lui, (Lua Lui which is the water from Len Nupa) then down Ailam Lui to its confluence with the Tuipi Lui to its confluence with the Manipur River.)" áᯠááááááºáẠááºáá¹ááá¹ážááá¹áá²á·ááá¹á Teeltui Zingsol, Vol 2, p. 5, 18.
á. áá¯áááááá¬á» á á á¹ááá®áž á¡ááŒáá¹áž áááá áá¯ááœá á¹ááŒáá¹ Commissioner áá° á±áá¬áá¹ážááºáá¹á·ááá¹ (Pu Thawng Cin Thang) ááœáá¹á· Mr NW Kelly ááá¯á á¥á®ážá±áá¬áá¹á¿áá®áž Sukte Independent Army ááᯠáá²áŒáá áá¹áž á ááºááá¹á á á¹áá¬ážá±ááŒááᯠááá¯áá¹áá¯áá¹á±áá á¥á¹ "ááá¹áá²áá¹ á±á»á Len Nupa á±ááááŒáá¹" á±ááá¬áá°áá¬áž á±áŸáá¬áá¹áž Pu Tual Khaw Mang á Buannel áᜠLen Nupa ááá¯á· á¡ááá¹á±áážáá¬áž á±áᬠTeeltui Zingsol, Vol 2, p. v ááŒáá¹ á±áá¬á¹á»ááá¬áž ááá¹á
á . Commissioner Pu Tual Khaw Mang (BA.; BL. Advocate) á "Len Nupa ááá¯áá²á· áá¬ááá¹á±ááºá¬á¹ á±áá áᬠáá° ááŒáá¹ážá±áá¬áá¹áž á áá° áááŒáá¹áá áá¶áᜠááá¹áá°áá¬ážá±áᬠá±ááᬠá±ááŒáá² á¡áá«á¡ááá¹á»áá á¹ááá¹" áᯠTeeltui Zingsol, Vol 2 ááŒáá¹ááœáá¹ážá»ááá¬ážááá¹á
á. á±ááœáá±á áá° ááºáá¹ážáááá¹áž (Pu Lian Za Kam) á "ááºááá¹á á á¹ (áá¯áááááá¬á»á á á¹) áá¶á¯ážá ááá¹á±áá¬áá¹ NW Kelly, áá° á±áá¬áá¹ážááºáá¹á·ááá¹ ááœáá¹á· áá° áá á¹ááºáá³áááá¯áááá¹ ááá¹á ááá áááá á±ááááŒáá¹ ááá¹áá²áá¹ ááá¹ Len Nupa áᜠSaiek ááá¯á á±á»áá¬áá¹ážáᬠá á á¹ áá«á (HQ) áá¬ážááá¹" áᯠSuangSuang Magazine á á¬ááºáá¹ááœá¬ áá á ááŒáá¹ ááœáá¹ááá¹ážááá¹áá¬ážá±ááá
á. áá°ááŒáá¹ážá±áá¬áá¹áž á á»áá á¹(great-grandson)á»áá á¹áá° áá±áážá¿ááá³áááœá Leipi Baptist Church ááœá¬ á¡ááá¹ážá¡á¯áá¹ ááá¬á¡á»áá á¹ á¡ááá±áá¬á¹ á±áá¬áá¹ááŒáá¹á±áá±áᬠRev Sian Za Mung áááá¹áž Len Nupa ááá¹ áá®ážáááá¹á¿ááá³áááá¹ ááá¹áá²áá¹ á±ááºážááŒá¬ á ááá¹áááááá¹ ááŒáá¹áž ááá¹ááœááá¬ááœáá¹ááá¹á±áŸáá¬áá¹áž Teeltui Zingsol Vol 2, p. iv ááŒáá¹á¡ááá¡ááá¹áž á±áá¬á¹á»ááá¬ážáá«ááá¹á
á. á¡á¯áá¹ááºá¯áá¹á±ááž ááá¯áá¹áᬠááá ᥠááá¯áá¹ážááœá¬ ááá¹á áŒá² á¡á±áááœáá¹á á¡áá¶á¯ážá»áá¯ááá¹á áá®ážáááá¹á¿ááá³á á¡á±ááŒá±áጠá¡á¯áá¹ááºá³áá¹á±áážáááž áá¶á¯áž ááá¹á±á¡á¬áá¹ááœá ááá¹á±á»áá ááá¹áž á¡á Len Nupa ááá¹ áá®ážáááá¹á»ááá¯á·ááá¹ ááá¹áá²áá¹ á±ááºážááŒá¬á¡á¯áá¹á ᯠá ááá¹ááá¹á¡ááŒáá¹ážááŒáá¹ ááá¹ááœáá±áŸáá¬áá¹áž ááááááºáẠá±áá¬á¹á«áŒáá¹ážáá¬áž áá«ááá¹á
Buannel áᯠá±á¿áá¬ááá±áᬠLen Nupa ááᯠá¿ááá¯á·ááá¹ ááá¹áááááá¹ ááᯠá±ááºá¬á¹ááŒáá¹áᬠáááá¹ážááá¯á·á ááºáá¹ážá¿ááá¹ááá¹á¡á áá¯ážááá¶áᜠá¡áááá¹á¡ááá¹ á¿áááá¯ážáá°ááá¹ áááá¯ážá á¬ážá¿áá®áž á±áá¬áá¹ážá±ááœáºá¬áá¹ááá¹ á á®á á¥á¹ááá¹ áᯠáá¶á¯ážááá¹ áá«ááá¹á
áá® Len Nupa ááᯠá¡á áá¯ážá ááœáá¹á· á¡áá á¹á¡ááá¹ ááá¹á á²á±ááž á á¬ááºá°áá¹ ááºá°áá¹ááá¯áá¬ážá±áᬠááºáá¹áž á¡áááºáážáá¬áž ááá¹áá±áá¬á¹ (CNF) á áááá áá¯ááœá á¹ááŒáá¹ ááá¯áá¹áá¶ááœáá¹á· ááá¹áá°ááá¹ ááºáá¹ážá¿ááá¹ááá¹ á¡á áá¯ážááᶠá á¬ááá¯á· áá²á·á±ááá¬áá¹áž https://sianzun.blogspot.com/2014/09/lennupa-leh-cnf.html ááœá¬ ááá¹ááœá°á±áá·áᬠááá¯áá¹áá«ááá¹á
Unicode:
[Zawgyi]
Len Nupa ááᯠááá¯ážáá°ááá¹ááá¶á áá¹á»ááá¹áž
&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&
ááá¬á»á á±ááᬠá¡ááœá¶áá¡á»áá¬ážá á±ááŒááá±áᬠáá°áá¯ááœáá·á¹ ááá¯áá¹á±áᬠáá á¹á±áᬠ(Community Forest)ááá¯á á±á»áá¬ááᯠá±ááá±áááŸáá±áᬠá±áá¬á¡á¯áá¹ á±áá¬ááá¹á áá á¹ááá¹ áá°ááá¹á±áᬠá¡ááá¹ ááœáá·á¹ ááááá¹ážááœáá¿áá®áž áá¬áá®á¥áá¯ááᯠáááá¹ážááºá³áá¹ á±áážá±áᬠá±ááᬠá¡ááºáá³á ááᯠáááá¹ážáááá¹áž á±á á¬áá·á¹á±ááœá¬áá¹ ááá¹ á¡á±áážááá®ážá±áŸáá¬áá¹áž ááá¯áá¬ážááá¹ áá±áá¬á±áá«áá¹ áá«ááá¹á
Falam Prospect Workshop ááá¯á á¡ááá¹ ááá¹á±áá áá¬áž áá²á· á¡á áá¹ážá¡á±ááž ááᯠáá°ááá¯áá¹á á ááá¹á±ááá á»áá³áá¯áá¹ ááºáá¹ážááá²á·áᬠáááá¹ážáá°áᯠá "áááá¹áž á¿ááá³áááá¹á¡ááŒáá¹áž á ááá¹ááœáá±áá±áᬠBuannel ááᯠáááá¹ážááºá³áá¹áá¬ážáá²á· áá á¹á±áᬠ(reserved forest) áá¯áá¹ááá¯á ááá¹ á¡á áá¯ážá áᶠá±áá¬áá¹ážá±ááœáºá¬áá¹ ááŒá¬ážááá¹ á¡á á®á¡á á¥á¹ ááœáá±áŸááŸáá¬áá¹áž" áá°ááá¯áá¹á ááááá¹á±ááááŒáá¹ the Chinland Herald ááá¹ááá¯áá¹ á á¬ááºáá¹ááœá¬ ááŒáá¹ á±áá¬á¹á»ááá¬áž áá«ááá¹á áá°ááá¯á á á¬ááºáá¹ááœá¬ áá²ááœá¬ ááºáá¹ážá»ááá¹ááá¹ áá á¹á±áᬠááá¹ááá®áž áŠážááá¹ááá¹ážáá«áá¹áž á "ááŸáá¬ááá¹ááœá¬áá² áááá¹ážááá¯áááá¹áá²á ááœáá±áᬠBuannel ááœáá·á¹ Zatual á±áá ááá¯ááá¹áž Reserved Forests á¡á»áá á¹ á»áá³áá¯áá¹ááŒá¬áž ááá¹ááá¯á á±á»áá¬áŸáá¬ážá±áŸáá¬áá·á¹" http://www.chinlandherald.com/2018/07/10/falam-peng-sungih-buannel-ram-cu-tahfel-a-si-ding/ á á±áážáá¬ážáá¬áž áá«ááá¹á
Buannel ááá¯á áááá¹áž ááœáá·á¹ áá»áá¬áž áá¬áá¬á áá¬ážáá¯á¶ážá±áᬠáá°ááºáá³áž á¡ááºáá³áááᬠá±ááááᯠáŸááᬠá»áá á¹ á±ááá²á· áá°á á¡áá®áž áá á¹ááá¯áá¹ á á±áááá¶á±áጠáá±áá¬á· Len Nupa ááá¯á á±ááááᯠáŸááᬠááá¯ážá±ááž á±áááá¹á±ááá¹ áááá¹áž á á»áá á¹áá«ááá¹á Buannel á áááá¹áž á¿ááá³áááá¹ áá²ááŒáá¹ ááá¹ááœáááá¹ áᯠá¡ááá¹á Chinland Herald áááá¯áá¬áž áá«ááá¹á ááá¯áá±áá¬á¹ááá¹áž áááá¹ áá®ážáááá¹á¿ááá³áááá¹ á¡ááŒáá¹ážáááá¹ááœáá±áŸáá¬áá¹áž ááᯠá±ááá»áááŒá¬ážááœá¬ á»áá á¹ á¿áá®áž á»ááá¹ááá¹á¡á áá¯ážááá¶áᜠá±áá¬áá¹ážáá°ááá¯á á¡ááá¬áž ááá°ááá¯á ááá²á·á±ááᬠá¡áá¯áá¹á±áŸáá¬áá¹áž ááá±á á¡áá¹ áá«ááá¹á
á. ááá¹áá²áá¹á±ááºážááŒá¬ ááᯠááá á¹ááœá á¹ áááá áá¯ááœá á¹ááŒáá¹ ááá¹á±áá¬áá¹á¿áá®áž ááá¹á á¬ážááá¹áᶠáá° ááŒáá¹ážá±áá¬áá¹áž (Pu Thuam Thawng) á á áá¯ážá ᶠá¡á¯áá¹á áá¯ážááŒáá¹áá²áá²á· ááá¹á á€ááá¹áá²áá¹ á±ááºážááŒá¬ ááᯠáááá¹ááá¹ááœá¬ áá°ááŒáá¹ážá±áá¬áá¹áž á áááá¹áž ááá¹á á¬ážááá¹áᶠá»áá á¹áá²á· áá¬ááœáŒáá¹áž á±á á¬á¹ááŒá¬áž áá° áááŒáá¹áá (Con Bik) áá¶á ááŒá¬ážá±áá¬áá¹ á±áá¬áá¹á±á ááá á¡á á¬áž áá°áá®ážá±áááá¹ áááá¯á¶ážá ááá¹á áŒáá¹ áá á¹á á¯á¶á á±áá¬áá¹áž (á¡ááá®áž) áá á¹áá¯á ááá¯ážáá¬á±áá¬áá¹áž(Daak) áá á¹á á¯á¶á ááŒá¬ážá±áá¬áá¹ á á±áá¬áá¹á á±á»áá¬áá¹ á¡ááœáá¹ áá á¹á±áá¬áá¹á ááœáá·á¹ á¡ááœáá¹ ááá¹ážáá¬ážáá²á· Khuangleng áá°ááá®ážáá²á ááá®ážá±áá¬á¹ Vansing(Vanchhingi) ááá¯áááᯠáá°á±áá¬áá¹ááŒá¬ážá¿áá®áž ááá¹áá²áá¹ááá¹á±á»áááᯠááá¬ážááá¹ ááá¹áá¬ážáá«ááá¹á ááá¯ááá¯á ááá¹áá°áá¬ááŒáá¹ áá«ááá¹á±áᬠLen Nupa ááá¹ááœááᬠá±ááᬠá»áá á¹ááá·á¹ Ailam á±áá¬áá¹á±áŸáá¬áá á¹á±ááœáºá¬áá¹ ááá¹ážááŒá¬ážá¿áá®áž Innbuk á±áá¬áá¹ á¡áá áá«ááá¹áá«ááá¹á Teeltui Zingsol Vol 1, pp. 9-12.
á. áááá áá¯ááœá á¹ááŒáá¹ ááá¯áá¹ááážááá®áž Brigate Luife á ááá¹áá²áá¹ ááá¹á±á»áááá¹ááœáá¹á»ááá¹ážááᯠá»ááá¹ááá¹á»áá³á»ááá¹á "Pangding á±áá¬áá¹ááœááá¹ážááŒá¬áž á Ailam á±áá¬áá¹á±áŸáᬠ(Len Nupa ááá¹ááœááá¬)ááá¯á ááá¹ážáá¬áᬠTuipi á±ááºá¬áá¹áž ááᯠááá¯áá¹áᬠááááá°áá»áá á¹ááá¯á ááá¯ážááá¹ážááŒá¬ážááá¹á" Teeltui Zingsol, Vol 2, page 19.
á. Appointment Order of Chin Headmen Under Provision of Section 5 of the Chin Hills Regualtion -1896 á¡á Deputy Commissioner áá¬ááá¹ááá¹ážá±áá¬áá¹ááá·á¹ Lt. Col. LE Burne á áŸááá¯áá¹á á á áááá ááá¹á áŒá²áá« áá¯áá¹á»ááá¹ááºáá¹á¡á áá°ááŒáá¹ážá±áá¬áá¹áž á á±á»áážá»áá á¹áá° áá°á±áá¬áá¹ážááá¯ááºáá¹áž (Pu Thawng Khua Lian) á¡á¯áá¹ááºáŽáá¹ááá¹ (jurisdiction) "Ailam á±áá¬áá¹á±áŸáá¬áᜠAilam lui (Len Nupa áᜠá á®ážáá¬á±áᬠá±ááºá¬áá¹áž á»áá á¹ááá·á¹ Lua lui) á¡ááá¹ážá¡ááá Ailam lui áᜠááá¹ážáᬠTuipi á±ááºá¬áá¹ážááœáá¹áž áá¯á¶áᬠááááá°áá»áá á¹ááá¯á ááá¹ážááŒá¬ážááá¹á (The ridge of Ailam mwell(Mual), to the source of Ailam Lui, (Lua Lui which is the water from Len Nupa) then down Ailam Lui to its confluence with the Tuipi Lui to its confluence with the Manipur River.)" áᯠááááááºáẠááºáá¹ááá¹ážááá¹áá²á·ááá¹á Teeltui Zingsol, Vol 2, p. 5, 18.
á. áá¯áááááá¬á» á á á¹ááá®áž á¡ááŒáá¹áž áááá áá¯ááœá á¹ááŒáá¹ Commissioner áá° á±áá¬áá¹ážááºáá·á¹ááá¹ (Pu Thawng Cin Thang) ááœáá·á¹ Mr NW Kelly ááá¯á áŠážá±áá¬áá¹á¿áá®áž Sukte Independent Army ááᯠááŒá²áá áá¹áž á ááºááá¹á á á¹áá¬ážá±ááŒááᯠááá¯áá¹áá¯áá¹á±áá á¥á¹ "ááá¹áá²áá¹ á±á»á Len Nupa á±ááááŒáá¹" á±ááá¬áá°áá¬áž á±áŸáá¬áá¹áž Pu Tual Khaw Mang á Buannel áᜠLen Nupa ááá¯á á¡ááá¹á±áážáá¬áž á±áᬠTeeltui Zingsol, Vol 2, p. v ááŒáá¹ á±áá¬á¹á»ááá¬áž ááá¹á
á . Commissioner Pu Tual Khaw Mang (BA.; BL. Advocate) á "Len Nupa ááá¯áá²á· áá¬ááá¹á±ááºá¬á¹ á±áá áᬠáá° ááŒáá¹ážá±áá¬áá¹áž á áá° áááŒáá¹áá áá¶áᜠááá¹áá°áá¬ážá±áᬠá±ááᬠá±ááŒáá² á¡áá«á¡ááá¹á»áá á¹ááá¹" áᯠTeeltui Zingsol, Vol 2 ááŒáá¹ááœáá¹ážá»ááá¬ážááá¹á
á. á±ááœáá±á áá° ááºáá¹ážáááá¹áž (Pu Lian Za Kam) á "ááºááá¹á á á¹ (áá¯áááááá¬á»á á á¹) áá¯á¶ážá ááá¹á±áá¬áá¹ NW Kelly, áá° á±áá¬áá¹ážááºáá·á¹ááá¹ ááœáá·á¹ áá° áá á¹ááºáá³áááá¯áááá¹ ááá¹á ááá áááá á±ááááŒáá¹ ááá¹áá²áá¹ ááá¹ Len Nupa áᜠSaiek ááá¯á á±á»áá¬áá¹ážáᬠá á á¹ áá«á (HQ) áá¬ážááá¹" áᯠSuangSuang Magazine á á¬ááºáá¹ááœá¬ áá á ááŒáá¹ ááœáá¹ááá¹ážááá¹áá¬ážá±ááá
á. áá°ááŒáá¹ážá±áá¬áá¹áž á á»áá á¹(great-grandson)á»áá á¹áá° áá±áážá¿ááá³áááœá Leipi Baptist Church ááœá¬ á¡ááá¹ážá¡á¯áá¹ ááá¬á¡á»áá á¹ á¡ááá±áá¬á¹ á±áá¬áá¹ááŒáá¹á±áá±áᬠRev Sian Za Mung áááá¹áž Len Nupa ááá¹ áá®ážáááá¹á¿ááá³áááá¹ ááá¹áá²áá¹ á±ááºážááŒá¬ á ááá¹áááááá¹ ááŒáá¹áž ááá¹ááœááá¬ááœáá¹ááá¹á±áŸáá¬áá¹áž Teeltui Zingsol Vol 2, p. iv ááŒáá¹á¡ááá¡ááá¹áž á±áá¬á¹á»ááá¬ážáá«ááá¹á
á. á¡á¯áá¹ááºá³áá¹á±ááž ááá¯áá¹áᬠááá ᥠááá¯áá¹ážááœá¬ ááá¹á áŒá² á¡á±áááœáá·á¹ á¡áá¯á¶ážá»áá³ááá·á¹ áá®ážáááá¹á¿ááá³á á¡á±ááŒá±áጠá¡á¯áá¹ááºá³áá¹á±áážáááž áá¯á¶áž ááá¹á±á¡á¬áá¹ááœá ááá¹á±á»áá ááá¹áž á¡á Len Nupa ááá¹ áá®ážáááá¹á¿ááá³áááá¹ ááá¹áá²áá¹ á±ááºážááŒá¬á¡á¯áá¹á ᯠá ááá¹ááá¹á¡ááŒáá¹ážááŒáá¹ ááá¹ááœáá±áŸáá¬áá¹áž ááááááºáẠá±áá¬á¹á«áŒáá¹ážáá¬áž áá«ááá¹á
Buannel áᯠá±á»áá¬áŸáá±áᬠLen Nupa ááᯠá¿ááá³áááá¹ ááá¹áááááá¹ ááᯠá±ááºá¬á¹ááŒáá¹áᬠáááá¹ážááá¯áá ááºáá¹ážá»ááá¹ááá¹á¡á áá¯ážááá¶áᜠá¡áááá¹á¡ááá¹ á»áááá¯ážáá°ááá¹ áááá³ážá á¬ážá¿áá®áž á±áá¬áá¹ážá±ááœáºá¬áá¹ááá¹ á á®á á¥á¹ááá¹ áᯠáá¯á¶ážááá¹ áá«ááá¹á
áá® Len Nupa ááᯠá¡á áá¯ážá ááœáá·á¹ á¡áá á¹á¡ááá¹ ááá¹á á²á±ááž á á¬ááºáŽáá¹ ááºáŽáá¹ááá¯áá¬ážá±áᬠááºáá¹áž á¡ááºáážáá¬áž ááá¹áá±áá¬á¹ (CNF) á áááá áá¯ááœá á¹ááŒáá¹ ááá¯áá¹áá¶ááœáá·á¹ ááá¹áá°ááá¹ ááºáá¹ážá»ááá¹ááá¹ á¡á áá¯ážááᶠá á¬ááá¯á áá²á·á±áŸáá¬áá¹áž https://sianzun.blogspot.com/2014/09/lennupa-leh-cnf.html ááœá¬ ááá¹ááá±áá·áᬠááá¯áá¹áá«ááá¹á
https://sianzun.blogspot.com/2018/07/len-nupa-is-being-attacked.html
[Unicode]
Len Nupa ááᯠááá¯ážáá°áááºááŒá¶á ááºááŒááºáž
&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&
ááá¹áá¬á· áá±áᬠá¡ááŸá¶á·á¡ááŒá¬ážá ááœá±á·ááá±á¬ áá°áá¯ááŸáá·áº ááá¯ááºáá±á¬ áá áºáá±á¬ (Community Forest)ááá¯á· ááŒá±á¬ááᯠáá±á«áºáá±á«áºááŒáá±á¬ áá±á¬á¡á¯áẠáá±á¬áááºá áá áºááẠáá°áááºáá±á¬ á¡ááẠááŸáá·áº ááŸá¯áááºážááŸáááŒá®áž áá¬áá®á¥áá¯ááᯠááááºážáá»á¯áẠáá±ážáá±á¬ áá±áᬠá¡áá»áá¯á· ááᯠááááºážááááºáž á á±á¬áá·áºááŸá±á¬áẠááẠá¡áá±ážááŒá®ážááŒá±á¬ááºáž ááá¯áá¬ážááẠááá±á¬áá±á«áẠáá«áááºá
Falam Prospect Workshop ááá¯á· á¡ááẠáááºáá±á«áº áá¬áž áá²á· á¡á ááºážá¡áá±áž ááᯠáá°ááá¯ááºá á áááºáá±á·á ááŒá¯áá¯áẠáá»ááºážááá²á·áᬠááááºážáá°áᯠá "ááááºáž ááŒáá¯á·áááºá¡ááœááºáž á áááºááŸááá±áá±á¬ Buannel ááᯠááááºážáá»á¯ááºáá¬ážáá²á· áá áºáá±á¬ (reserved forest) áá¯ááºááá¯á· ááẠá¡á áá¯ážá áᶠáá±á¬ááºážáá»áŸá±á¬áẠááœá¬ážááẠá¡á á®á¡á áẠááŸáááŒá±ááŒá¬ááºáž" áá°ááá¯ááºá áááááºáá±á·ááœáẠthe Chinland Herald áááºááá¯áẠá á¬áá»ááºááŸá¬ ááœáẠáá±á¬áºááŒáá¬áž áá«áááºá áá°ááá¯á· á á¬áá»ááºááŸá¬ áá²ááŸá¬ áá»ááºážááŒááºááẠáá áºáá±á¬ áááºááŒá®áž áŠážáááºáááºážáá«ááºáž á "áááŒá¬áááºááŸá¬áá² ááááºážááá¯á·áááºáá²á ááŸááá±á¬ Buannel ááŸáá·áº Zatual áá±á ááá¯áááºáž Reserved Forests á¡ááŒá ẠááŒá¯áá¯ááºááœá¬áž áááºááá¯á· ááŒá±á¬ááŒá¬ážááŒá±á¬áá·áº" http://www.chinlandherald.com/2018/07/10/falam-peng-sungih-buannel-ram-cu-tahfel-a-si-ding/ á áá±ážáá¬ážáá¬áž áá«áááºá
Buannel ááá¯á· ááááºáž ááŸáá·áº áááŒá¬áž áá¬áá¬á áá¬ážáá¯á¶ážáá±á¬ áá°áá»áá¯áž á¡áá»áá¯á·ááᬠáá±á«áºááᯠááŒáᬠááŒá Ạáá±áá²á· áá°á· á¡áá®áž áá áºááá¯áẠá áá±ááá¶ááœá± ááá±á¬á· Len Nupa ááá¯á· áá±á«áºááᯠááŒáᬠááá¯ážáá±áž áá±áááºáá±áẠááááºáž á ááŒá áºáá«áááºá Buannel á ááááºáž ááŒáá¯á·ááẠáá²ááœáẠáááºááŸáááẠáᯠá¡áááºá Chinland Herald áááá¯áá¬áž áá«áááºá ááá¯á·áá±á¬áºáááºáž áááºážááẠáá®ážááááºááŒáá¯á·ááẠá¡ááœááºážááááºááŸáááŒá±á¬ááºáž ááᯠáá±á«áºááŒááœá¬ážááŸá¬ ááŒá ẠááŒá®áž ááŒááºáááºá¡á áá¯ážááá¶á០áá±á¬ááºážáá°ááá¯á· á¡ááá¬áž ááá°ááá¯á· ááá²á·áá±áᬠá¡áá¯ááºááŒá±á¬ááºáž ááá á±á¡áẠáá«áááºá
á. áááºáá²ááºáá»á±ážááœá¬ ááᯠááá áºááŸá Ạáááá áá¯ááŸá áºááœáẠáááºáá±á¬ááºááŒá®áž áááºá á¬ážáááºáᶠáá° ááœááºážáá±á¬ááºáž (Pu Thuam Thawng) á á áá¯ážá ᶠá¡á¯ááºá áá¯ážááœááºáá²áá²á· áááºá á€áááºáá²áẠáá»á±ážááœá¬ ááᯠááááºáááºááŸá¬ áá°ááœááºážáá±á¬ááºáž á ááááºáž áááºá á¬ážáááºáᶠááŒá áºáá²á· áá¬ááŸáœááºáž á á±á¬áºááœá¬áž áá° ááŒáœááºáá (Con Bik) áá¶á ááœá¬ážáá±á¬áẠáá±á¬ááºáá± ááá á¡á á¬áž áá°áá®ážáá±ááẠáááá¯á¶ážá áááºá áœáẠáá áºá á¯á¶á áá±á¬ááºáž (á¡ááŒá®áž) áá áºáá¯á ááá¯ážáá¬áá±á¬ááºáž(Daak) áá áºá á¯á¶á ááœá¬ážáá±á¬áẠá áá±á¬ááºá ááŒá±á¬áẠá¡ááŸáẠáá áºáá±á¬ááºá ááŸáá·áº á¡ááŸáẠáááºážáá¬ážáá²á· Khuangleng áá°ááŒá®ážáá²á· ááá®ážáá±á¬áº Vansing(Vanchhingi) ááá¯á·ááᯠáá°áá±á¬ááºááœá¬ážááŒá®áž áááºáá²ááºáááºááŒá±ááᯠááá¬ážááẠáááºáá¬ážáá«áááºá ááá¯ááá¯á· áááºáá°áá¬ááœáẠáá«áááºáá±á¬ Len Nupa áááºááŸááᬠáá±áᬠááŒá áºááá·áº Ailam áá±á¬ááºááŒá±á¬áá áºáá»áŸá±á¬áẠáááºážááœá¬ážááŒá®áž Innbuk áá±á¬áẠá¡áá áá«áááºáá«áááºá Teeltui Zingsol Vol 1, pp. 9-12.
á. áááá áá¯ááŸá áºááœáẠááá¯ááºááŸá°ážááŒá®áž Brigate Luife á áááºáá²áẠáááºááŒá±áááºááŸááºááŒááºážááᯠááŒááºáááºááŒá¯ááŒááºá "Pangding áá±á¬ááºááŸáááºážááœá¬áž á Ailam áá±á¬ááºááŒá±á¬ (Len Nupa áááºááŸááá¬)ááá¯á· áááºážáá¬áᬠTuipi áá»á±á¬ááºáž ááᯠááá¯ááºáᬠááááá°áááŒá áºááá¯á· ááá¯ážáááºážááœá¬ážáááºá" Teeltui Zingsol, Vol 2, page 19.
á. Appointment Order of Chin Headmen Under Provision of Section 5 of the Chin Hills Regualtion -1896 á¡á Deputy Commissioner áá¬áááºáááºážáá±á¬ááºááá·áº Lt. Col. LE Burne á ááŒáá¯ááºá á á áááá áááºá áœá²áá« áá¯ááºááŒááºáá»ááºá¡á áá°ááœááºážáá±á¬ááºáž á ááŒá±ážááŒá áºáá° áá°áá±á¬ááºážááá¯áá»ááºáž (Pu Thawng Khua Lian) á¡á¯ááºáá»á°ááºááẠ(jurisdiction) "Ailam áá±á¬ááºááŒá±á¬á០Ailam lui (Len Nupa á០á á®ážáá¬áá±á¬ áá»á±á¬ááºáž ááŒá áºááá·áº Lua lui) á¡áááºážá¡ááá Ailam lui á០áááºážáᬠTuipi áá»á±á¬ááºážááŸááºáž áá¯á¶áᬠááááá°áááŒá áºááá¯á· áááºážááœá¬ážáááºá (The ridge of Ailam mwell(Mual), to the source of Ailam Lui, (Lua Lui which is the water from Len Nupa) then down Ailam Lui to its confluence with the Tuipi Lui to its confluence with the Manipur River.)" áᯠáááááá»áá» áá»ááºáááºážáááºáá²á·áááºá Teeltui Zingsol, Vol 2, p. 5, 18.
á. áá¯áááááá¹áᬠá á áºááŒá®áž á¡ááœááºáž áááá áá¯ááŸá áºááœáẠCommissioner áá° áá±á¬ááºážáá»áá·áºááẠ(Pu Thawng Cin Thang) ááŸáá·áº Mr NW Kelly ááá¯á· áŠážáá±á¬ááºááŒá®áž Sukte Independent Army ááᯠááœá²á·á ááºáž á áá»áááºá á áºáá¬ážááœá±ááᯠááá¯ááºáá¯ááºáá±á áẠ"áááºáá²áẠááŒá± Len Nupa áá±áááœááº" áá±áá¬áá°áá¬áž ááŒá±á¬ááºáž Pu Tual Khaw Mang á Buannel á០Len Nupa ááá¯á· á¡áááºáá±ážáá¬áž áá±á¬ Teeltui Zingsol, Vol 2, p. v ááœáẠáá±á¬áºááŒáá¬áž áááºá
á . Commissioner Pu Tual Khaw Mang (BA.; BL. Advocate) á "Len Nupa ááá¯áá²á· áá¬áááºáá»á±á¬áº áá±á áᬠáá° ááœááºážáá±á¬ááºáž á áá° ááŒáœááºáá áá¶á០áááºáá°áá¬ážáá±á¬ áá±áᬠááœá±áá² á¡áá«á¡áááºááŒá áºáááº" áᯠTeeltui Zingsol, Vol 2 ááœááºááŸááºážááŒáá¬ážáááºá
á. ááŸá±á·áá± áá° áá»ááºážááááºáž (Pu Lian Za Kam) á "áá»áááºá á Ạ(áá¯áááááá¹áá¬á á áº) áá¯á¶ážá áááºáá±á¬áẠNW Kelly, áá° áá±á¬ááºážáá»áá·áºááẠááŸáá·áº áá° áá áºáá»áá¯á·ááá¯á·ááẠáááºá ááá áááá áá±á·ááœáẠáááºáá²áẠááẠLen Nupa á០Saiek ááá¯á· ááŒá±á¬ááºážáᬠá á Ạáá«á (HQ) áá¬ážáááº" áᯠSuangSuang Magazine á á¬áá»ááºááŸá¬ áá á ááœáẠááŸááºáááºážáááºáá¬ážáá±áá
á. áá°ááœááºážáá±á¬ááºáž á ááŒá áº(great-grandson)ááŒá áºáá° ááá±ážááŒáá¯á·ááŸá Leipi Baptist Church ááŸá¬ á¡áááºážá¡á¯áẠááá¬á¡ááŒá Ạá¡ááŸá¯áá±á¬áº áá±á¬ááºááœááºáá±áá±á¬ Rev Sian Za Mung ááááºáž Len Nupa ááẠáá®ážááááºááŒáá¯á·ááẠáááºáá²áẠáá»á±ážááœá¬ á áááºáááááẠááœááºáž áááºááŸááá¬ááŸááºáááºááŒá±á¬ááºáž Teeltui Zingsol Vol 2, p. iv ááœááºá¡ááá¡áááºáž áá±á¬áºááŒáá¬ážáá«áááºá
á. á¡á¯ááºáá»á¯ááºáá±áž ááá¯ááºáᬠááá á¹á ááá¯ááºážááŸá¬ áááºá áœá² á¡áá±ááŸáá·áº á¡áá¯á¶ážááŒá¯ááá·áº áá®ážááááºááŒáá¯á· á¡ááœá±ááœá± á¡á¯ááºáá»á¯ááºáá±ážááŸá°áž áá¯á¶áž áááºá¡á±á¬ááºááŸá áááºááŒá±á áááºáž á¡á Len Nupa ááẠáá®ážááááºááŒáá¯á·ááẠáááºáá²áẠáá»á±ážááœá¬á¡á¯ááºá ᯠá áááºáááºá¡ááœááºážááœáẠáááºááŸáááŒá±á¬ááºáž áááááá»áá» áá±á¬áºááœááºážáá¬áž áá«áááºá
Buannel áᯠááŒá±á¬ááŒáá±á¬ Len Nupa ááᯠááŒáá¯á·ááẠáááºáááááẠááᯠáá»á±á¬áºááœááºáᬠááááºážááá¯á·á áá»ááºážááŒááºáááºá¡á áá¯ážááá¶á០á¡ááááºá¡ááẠááŒááá¯ážáá°ááẠááŒáá¯ážá á¬ážááŒá®áž áá±á¬ááºážáá»áŸá±á¬ááºááẠá á®á ááºááẠáᯠáá¯á¶ážááẠáá«áááºá
áá® Len Nupa ááᯠá¡á áá¯ážá ááŸáá·áº á¡áá áºá¡ááẠáááºá á²áá±áž á á¬áá»á°áẠáá»á°ááºááá¯áá¬ážáá±á¬ áá»ááºáž á¡áá»áážáá¬áž áááºááá±á¬áº (CNF) á áááá áá¯ááŸá áºááœáẠááá¯ááºáá¶ááŸáá·áº áááºáá°ááẠáá»ááºážááŒááºááẠá¡á áá¯ážááᶠá á¬ááá¯á· áá²á·ááŒá±á¬ááºáž https://sianzun.blogspot.com/2014/09/lennupa-leh-cnf.html ááŸá¬ áááºááŸá°áá±á·áᬠááá¯ááºáá«áááºá
https://sianzun.blogspot.com/2018/07/len-nupa-is-being-attacked.html
&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&
ááá¬á»á· á±ááᬠá¡ááœá¶á·á¡á¿áá¬ážá á±ááŒááá±áᬠáá°áá¯ááœáá¹á· ááá¯áá¹á±áᬠáá á¹á±áᬠ(Community Forest)ááá¯á á±á»áá¬ááᯠá±ááá±áááŸáá±áᬠá±áá¬á¡á¯áá¹ á±áá¬ááá¹á áá á¹ááá¹ áá°ááá¹á±áᬠá¡ááá¹ ááœáá¹á· ááááá¹ážááœáá¿áá®áž áá¬áá®á¥áá¯ááᯠáááá¹ážááºá³áá¹ á±áážá±áᬠá±ááᬠá¡áááºáá³á ááᯠáááá¹ážáááá¹áž á±á á¬áá¹á·á±ááœá¬áá¹ ááá¹ á¡á±áážááá®ážá±áŸáá¬áá¹áž ááá¯áá¬ážááá¹ áá±áá¬á±áá«áá¹ áá«ááá¹á
Falam Prospect Workshop ááá¯á á¡ááá¹ ááá¹á±áá áá¬áž áá²á· á¡á áá¹ážá¡á±ááž ááᯠáá°ááá¯áá¹á á ááá¹á±ááá á»áá³áá¯áá¹ ááºáá¹ážááá²á·áᬠáááá¹ážáá°áᯠá "áááá¹áž á¿ááá³áááá¹á¡ááŒáá¹áž á ááá¹ááœáá±áá±áᬠBuannel ááᯠáááá¹ážááºá³áá¹áá¬ážáá²á· áá á¹á±áᬠ(reserved forest) áá¯áá¹ááá¯á ááá¹ á¡á áá¯ážá áᶠá±áá¬áá¹ážá±ááºáœá¬áá¹ ááŒá¬ážááá¹ á¡á á®á¡á á¥á¹ ááœáá±áŸááŸáá¬áá¹áž" áá°ááá¯áá¹á ááááá¹á±ááááŒáá¹ the Chinland Herald ááá¹ááá¯áá¹ á á¬ááºáá¹ááœá¬ ááŒáá¹ á±áá¬á¹á»ááá¬áž áá«ááá¹á áá°ááá¯á á á¬ááºáá¹ááœá¬ áá²ááœá¬ ááºáá¹ážá»ááá¹ááá¹ áá á¹á±áᬠááá¹ááá®áž á¥á®ážááá¹ááá¹ážáá«áá¹áž á "ááŸáá¬ááá¹ááœá¬áá² áááá¹ážááá¯áááá¹áá²á ááœáá±áᬠBuannel ááœáá¹á· Zatual á±áá ááá¯ááá¹áž Reserved Forests á¡á»áá á¹ á»áá³áá¯áá¹ááŒá¬áž ááá¹ááá¯á á±á»áá¬áŸáá¬ážá±áŸáá¬áá¹á·" http://www.chinlandherald.com/2018/07/10/falam-peng-sungih-buannel-ram-cu-tahfel-a-si-ding/ á á±áážáá¬ážáá¬áž áá«ááá¹á
Buannel ááá¯á áááá¹áž ááœáá¹á· áá»áá¬áž áá¬áá¬á áá¬ážáá¶á¯ážá±áᬠáá°áááºá³áž á¡áááºá³áááᬠá±ááááᯠáŸááᬠá»áá á¹ á±ááá²á· áá°á á¡áá®áž áá á¹ááá¯áá¹ á á±áááá¶á±áጠáá±áá¬á· Len Nupa ááá¯á á±ááááᯠáŸááᬠááá¯ážá±ááž á±áááá¹á±ááá¹ áááá¹áž á á»áá á¹áá«ááá¹á Buannel á áááá¹áž á¿ááá³áááá¹ áá²ááŒáá¹ ááá¹ááœáááá¹ áᯠá¡ááá¹á Chinland Herald áááá¯áá¬áž áá«ááá¹á ááá¯áá±áá¬á¹ááá¹áž áááá¹ áá®ážáááá¹á¿ááá³áááá¹ á¡ááŒáá¹ážáááá¹ááœáá±áŸáá¬áá¹áž ááᯠá±ááá»áááŒá¬ážááœá¬ á»áá á¹ á¿áá®áž á¿ááá¹ááá¹á¡á áá¯ážááá¶áᜠá±áá¬áá¹ážáá°ááá¯á· á¡ááá¬áž ááá°ááá¯á· ááá²á·á±ááᬠá¡áá¯áá¹á±ááá¬áá¹áž ááá±á á¡áá¹ áá«ááá¹á
á. ááá¹áá²áá¹á±ááºážááŒá¬ ááᯠááá á¹ááœá á¹ áááá áá¯ááœá á¹ááŒáá¹ ááá¹á±áá¬áá¹á¿áá®áž ááá¹á á¬ážááá¹áᶠáá° ááŒáá¹ážá±áá¬áá¹áž (Pu Thuam Thawng) á á áá¯ážá ᶠá¡á¯áá¹á áá¯ážááŒáá¹áá²áá²á· ááá¹á á€ááá¹áá²áá¹ á±ááºážááŒá¬ ááᯠáááá¹ááá¹ááœá¬ áá°ááŒáá¹ážá±áá¬áá¹áž á áááá¹áž ááá¹á á¬ážááá¹áᶠá¿áá á¹áá²á· áá¬ááœáŒáá¹áž á±á á¬á¹ááŒá¬áž áá° áŸááŒáá¹áá (Con Bik) áá¶á ááŒá¬ážá±áá¬áá¹ á±áá¬áá¹á±á ááá á¡á á¬áž áá°áá®ážá±áááá¹ áááá¶á¯ážá ááá¹á áŒáá¹ áá á¹á á¶á¯á á±áá¬áá¹áž (á¡ááá®áž) áá á¹áá¯á ááá¯ážáá¬á±áá¬áá¹áž(Daak) áá á¹á á¶á¯á ááŒá¬ážá±áá¬áá¹ á á±áá¬áá¹á á±á¿áá¬áá¹ á¡ááœáá¹ áá á¹á±áá¬áá¹á ááœáá¹á· á¡ááœáá¹ ááá¹ážáá¬ážáá²á· Khuangleng áá°ááá®ážáá²á· ááá®ážá±áá¬á¹ Vansing(Vanchhingi) ááá¯á·ááᯠáá°á±áá¬áá¹ááŒá¬ážá¿áá®áž ááá¹áá²áá¹ááá¹á±á¿áááᯠááá¬ážááá¹ ááá¹áá¬ážáá«ááá¹á ááá¯ááá¯á· ááá¹áá°áá¬ááŒáá¹ áá«ááá¹á±áᬠLen Nupa ááá¹ááœááᬠá±ááᬠá¿áá á¹ááá¹á· Ailam á±áá¬áá¹á±ááá¬áá á¹á±ááœáºá¬áá¹ ááá¹ážááŒá¬ážá¿áá®áž Innbuk á±áá¬áá¹ á¡áá áá«ááá¹áá«ááá¹á Teeltui Zingsol Vol 1, pp. 9-12.
á. áááá áá¯ááœá á¹ááŒáá¹ ááá¯áá¹ááážááá®áž Brigate Luife á ááá¹áá²áá¹ ááá¹á±á»áááá¹ááœáá¹á»ááá¹ážááᯠá»ááá¹ááá¹á»áá³á»ááá¹á "Pangding á±áá¬áá¹ááœááá¹ážááŒá¬áž á Ailam á±áá¬áá¹á±áŸáᬠ(Len Nupa ááá¹ááœááá¬)ááá¯á ááá¹ážáá¬áᬠTuipi á±ááºá¬áá¹áž ááᯠááá¯áá¹áᬠááááá°áá»áá á¹ááá¯á ááá¯ážááá¹ážááŒá¬ážááá¹á" Teeltui Zingsol, Vol 2, page 19.
á. Appointment Order of Chin Headmen Under Provision of Section 5 of the Chin Hills Regualtion -1896 á¡á Deputy Commissioner áá¬ááá¹ááá¹ážá±áá¬áá¹ááá¹á· Lt. Col. LE Burne á áŸááá¯áá¹á á á áááá ááá¹á á²áŒáá« áá¯áá¹á»ááá¹ááºáá¹á¡á áá°ááŒáá¹ážá±áá¬áá¹áž á á±á»áážá»áá á¹áá° áá°á±áá¬áá¹ážááá¯ááºáá¹áž (Pu Thawng Khua Lian) á¡á¯áá¹ááºáŽáá¹ááá¹ (jurisdiction) "Ailam á±áá¬áá¹á±áŸáá¬áᜠAilam lui (Len Nupa áᜠá á®ážáá¬á±áᬠá±ááºá¬áá¹áž á»áá á¹ááá¹á· Lua lui) á¡ááá¹ážá¡ááá Ailam lui áᜠááá¹ážáᬠTuipi á±ááºá¬áá¹ážááœáá¹áž áá¶á¯áᬠááááá°áá»áá á¹ááá¯á ááá¹ážááŒá¬ážááá¹á (The ridge of Ailam mwell(Mual), to the source of Ailam Lui, (Lua Lui which is the water from Len Nupa) then down Ailam Lui to its confluence with the Tuipi Lui to its confluence with the Manipur River.)" áᯠááááááºáẠááºáá¹ááá¹ážááá¹áá²á·ááá¹á Teeltui Zingsol, Vol 2, p. 5, 18.
á. áá¯áááááá¬á» á á á¹ááá®áž á¡ááŒáá¹áž áááá áá¯ááœá á¹ááŒáá¹ Commissioner áá° á±áá¬áá¹ážááºáá¹á·ááá¹ (Pu Thawng Cin Thang) ááœáá¹á· Mr NW Kelly ááá¯á á¥á®ážá±áá¬áá¹á¿áá®áž Sukte Independent Army ááᯠáá²áŒáá áá¹áž á ááºááá¹á á á¹áá¬ážá±ááŒááᯠááá¯áá¹áá¯áá¹á±áá á¥á¹ "ááá¹áá²áá¹ á±á»á Len Nupa á±ááááŒáá¹" á±ááá¬áá°áá¬áž á±áŸáá¬áá¹áž Pu Tual Khaw Mang á Buannel áᜠLen Nupa ááá¯á· á¡ááá¹á±áážáá¬áž á±áᬠTeeltui Zingsol, Vol 2, p. v ááŒáá¹ á±áá¬á¹á»ááá¬áž ááá¹á
á . Commissioner Pu Tual Khaw Mang (BA.; BL. Advocate) á "Len Nupa ááá¯áá²á· áá¬ááá¹á±ááºá¬á¹ á±áá áᬠáá° ááŒáá¹ážá±áá¬áá¹áž á áá° áááŒáá¹áá áá¶áᜠááá¹áá°áá¬ážá±áᬠá±ááᬠá±ááŒáá² á¡áá«á¡ááá¹á»áá á¹ááá¹" áᯠTeeltui Zingsol, Vol 2 ááŒáá¹ááœáá¹ážá»ááá¬ážááá¹á
á. á±ááœáá±á áá° ááºáá¹ážáááá¹áž (Pu Lian Za Kam) á "ááºááá¹á á á¹ (áá¯áááááá¬á»á á á¹) áá¶á¯ážá ááá¹á±áá¬áá¹ NW Kelly, áá° á±áá¬áá¹ážááºáá¹á·ááá¹ ááœáá¹á· áá° áá á¹ááºáá³áááá¯áááá¹ ááá¹á ááá áááá á±ááááŒáá¹ ááá¹áá²áá¹ ááá¹ Len Nupa áᜠSaiek ááá¯á á±á»áá¬áá¹ážáᬠá á á¹ áá«á (HQ) áá¬ážááá¹" áᯠSuangSuang Magazine á á¬ááºáá¹ááœá¬ áá á ááŒáá¹ ááœáá¹ááá¹ážááá¹áá¬ážá±ááá
á. áá°ááŒáá¹ážá±áá¬áá¹áž á á»áá á¹(great-grandson)á»áá á¹áá° áá±áážá¿ááá³áááœá Leipi Baptist Church ááœá¬ á¡ááá¹ážá¡á¯áá¹ ááá¬á¡á»áá á¹ á¡ááá±áá¬á¹ á±áá¬áá¹ááŒáá¹á±áá±áᬠRev Sian Za Mung áááá¹áž Len Nupa ááá¹ áá®ážáááá¹á¿ááá³áááá¹ ááá¹áá²áá¹ á±ááºážááŒá¬ á ááá¹áááááá¹ ááŒáá¹áž ááá¹ááœááá¬ááœáá¹ááá¹á±áŸáá¬áá¹áž Teeltui Zingsol Vol 2, p. iv ááŒáá¹á¡ááá¡ááá¹áž á±áá¬á¹á»ááá¬ážáá«ááá¹á
á. á¡á¯áá¹ááºá¯áá¹á±ááž ááá¯áá¹áᬠááá ᥠááá¯áá¹ážááœá¬ ááá¹á áŒá² á¡á±áááœáá¹á á¡áá¶á¯ážá»áá¯ááá¹á áá®ážáááá¹á¿ááá³á á¡á±ááŒá±áጠá¡á¯áá¹ááºá³áá¹á±áážáááž áá¶á¯áž ááá¹á±á¡á¬áá¹ááœá ááá¹á±á»áá ááá¹áž á¡á Len Nupa ááá¹ áá®ážáááá¹á»ááá¯á·ááá¹ ááá¹áá²áá¹ á±ááºážááŒá¬á¡á¯áá¹á ᯠá ááá¹ááá¹á¡ááŒáá¹ážááŒáá¹ ááá¹ááœáá±áŸáá¬áá¹áž ááááááºáẠá±áá¬á¹á«áŒáá¹ážáá¬áž áá«ááá¹á
Buannel áᯠá±á¿áá¬ááá±áᬠLen Nupa ááᯠá¿ááá¯á·ááá¹ ááá¹áááááá¹ ááᯠá±ááºá¬á¹ááŒáá¹áᬠáááá¹ážááá¯á·á ááºáá¹ážá¿ááá¹ááá¹á¡á áá¯ážááá¶áᜠá¡áááá¹á¡ááá¹ á¿áááá¯ážáá°ááá¹ áááá¯ážá á¬ážá¿áá®áž á±áá¬áá¹ážá±ááœáºá¬áá¹ááá¹ á á®á á¥á¹ááá¹ áᯠáá¶á¯ážááá¹ áá«ááá¹á
áá® Len Nupa ááᯠá¡á áá¯ážá ááœáá¹á· á¡áá á¹á¡ááá¹ ááá¹á á²á±ááž á á¬ááºá°áá¹ ááºá°áá¹ááá¯áá¬ážá±áᬠááºáá¹áž á¡áááºáážáá¬áž ááá¹áá±áá¬á¹ (CNF) á áááá áá¯ááœá á¹ááŒáá¹ ááá¯áá¹áá¶ááœáá¹á· ááá¹áá°ááá¹ ááºáá¹ážá¿ááá¹ááá¹ á¡á áá¯ážááᶠá á¬ááá¯á· áá²á·á±ááá¬áá¹áž https://sianzun.blogspot.com/2014/09/lennupa-leh-cnf.html ááœá¬ ááá¹ááœá°á±áá·áᬠááá¯áá¹áá«ááá¹á
Unicode:
[Zawgyi]
Len Nupa ááᯠááá¯ážáá°ááá¹ááá¶á áá¹á»ááá¹áž
&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&
ááá¬á»á á±ááᬠá¡ááœá¶áá¡á»áá¬ážá á±ááŒááá±áᬠáá°áá¯ááœáá·á¹ ááá¯áá¹á±áᬠáá á¹á±áᬠ(Community Forest)ááá¯á á±á»áá¬ááᯠá±ááá±áááŸáá±áᬠá±áá¬á¡á¯áá¹ á±áá¬ááá¹á áá á¹ááá¹ áá°ááá¹á±áᬠá¡ááá¹ ááœáá·á¹ ááááá¹ážááœáá¿áá®áž áá¬áá®á¥áá¯ááᯠáááá¹ážááºá³áá¹ á±áážá±áᬠá±ááᬠá¡ááºáá³á ááᯠáááá¹ážáááá¹áž á±á á¬áá·á¹á±ááœá¬áá¹ ááá¹ á¡á±áážááá®ážá±áŸáá¬áá¹áž ááá¯áá¬ážááá¹ áá±áá¬á±áá«áá¹ áá«ááá¹á
Falam Prospect Workshop ááá¯á á¡ááá¹ ááá¹á±áá áá¬áž áá²á· á¡á áá¹ážá¡á±ááž ááᯠáá°ááá¯áá¹á á ááá¹á±ááá á»áá³áá¯áá¹ ááºáá¹ážááá²á·áᬠáááá¹ážáá°áᯠá "áááá¹áž á¿ááá³áááá¹á¡ááŒáá¹áž á ááá¹ááœáá±áá±áᬠBuannel ááᯠáááá¹ážááºá³áá¹áá¬ážáá²á· áá á¹á±áᬠ(reserved forest) áá¯áá¹ááá¯á ááá¹ á¡á áá¯ážá áᶠá±áá¬áá¹ážá±ááœáºá¬áá¹ ááŒá¬ážááá¹ á¡á á®á¡á á¥á¹ ááœáá±áŸááŸáá¬áá¹áž" áá°ááá¯áá¹á ááááá¹á±ááááŒáá¹ the Chinland Herald ááá¹ááá¯áá¹ á á¬ááºáá¹ááœá¬ ááŒáá¹ á±áá¬á¹á»ááá¬áž áá«ááá¹á áá°ááá¯á á á¬ááºáá¹ááœá¬ áá²ááœá¬ ááºáá¹ážá»ááá¹ááá¹ áá á¹á±áᬠááá¹ááá®áž áŠážááá¹ááá¹ážáá«áá¹áž á "ááŸáá¬ááá¹ááœá¬áá² áááá¹ážááá¯áááá¹áá²á ááœáá±áᬠBuannel ááœáá·á¹ Zatual á±áá ááá¯ááá¹áž Reserved Forests á¡á»áá á¹ á»áá³áá¯áá¹ááŒá¬áž ááá¹ááá¯á á±á»áá¬áŸáá¬ážá±áŸáá¬áá·á¹" http://www.chinlandherald.com/2018/07/10/falam-peng-sungih-buannel-ram-cu-tahfel-a-si-ding/ á á±áážáá¬ážáá¬áž áá«ááá¹á
Buannel ááá¯á áááá¹áž ááœáá·á¹ áá»áá¬áž áá¬áá¬á áá¬ážáá¯á¶ážá±áᬠáá°ááºáá³áž á¡ááºáá³áááᬠá±ááááᯠáŸááᬠá»áá á¹ á±ááá²á· áá°á á¡áá®áž áá á¹ááá¯áá¹ á á±áááá¶á±áጠáá±áá¬á· Len Nupa ááá¯á á±ááááᯠáŸááᬠááá¯ážá±ááž á±áááá¹á±ááá¹ áááá¹áž á á»áá á¹áá«ááá¹á Buannel á áááá¹áž á¿ááá³áááá¹ áá²ááŒáá¹ ááá¹ááœáááá¹ áᯠá¡ááá¹á Chinland Herald áááá¯áá¬áž áá«ááá¹á ááá¯áá±áá¬á¹ááá¹áž áááá¹ áá®ážáááá¹á¿ááá³áááá¹ á¡ááŒáá¹ážáááá¹ááœáá±áŸáá¬áá¹áž ááᯠá±ááá»áááŒá¬ážááœá¬ á»áá á¹ á¿áá®áž á»ááá¹ááá¹á¡á áá¯ážááá¶áᜠá±áá¬áá¹ážáá°ááá¯á á¡ááá¬áž ááá°ááá¯á ááá²á·á±ááᬠá¡áá¯áá¹á±áŸáá¬áá¹áž ááá±á á¡áá¹ áá«ááá¹á
á. ááá¹áá²áá¹á±ááºážááŒá¬ ááᯠááá á¹ááœá á¹ áááá áá¯ááœá á¹ááŒáá¹ ááá¹á±áá¬áá¹á¿áá®áž ááá¹á á¬ážááá¹áᶠáá° ááŒáá¹ážá±áá¬áá¹áž (Pu Thuam Thawng) á á áá¯ážá ᶠá¡á¯áá¹á áá¯ážááŒáá¹áá²áá²á· ááá¹á á€ááá¹áá²áá¹ á±ááºážááŒá¬ ááᯠáááá¹ááá¹ááœá¬ áá°ááŒáá¹ážá±áá¬áá¹áž á áááá¹áž ááá¹á á¬ážááá¹áᶠá»áá á¹áá²á· áá¬ááœáŒáá¹áž á±á á¬á¹ááŒá¬áž áá° áááŒáá¹áá (Con Bik) áá¶á ááŒá¬ážá±áá¬áá¹ á±áá¬áá¹á±á ááá á¡á á¬áž áá°áá®ážá±áááá¹ áááá¯á¶ážá ááá¹á áŒáá¹ áá á¹á á¯á¶á á±áá¬áá¹áž (á¡ááá®áž) áá á¹áá¯á ááá¯ážáá¬á±áá¬áá¹áž(Daak) áá á¹á á¯á¶á ááŒá¬ážá±áá¬áá¹ á á±áá¬áá¹á á±á»áá¬áá¹ á¡ááœáá¹ áá á¹á±áá¬áá¹á ááœáá·á¹ á¡ááœáá¹ ááá¹ážáá¬ážáá²á· Khuangleng áá°ááá®ážáá²á ááá®ážá±áá¬á¹ Vansing(Vanchhingi) ááá¯áááᯠáá°á±áá¬áá¹ááŒá¬ážá¿áá®áž ááá¹áá²áá¹ááá¹á±á»áááᯠááá¬ážááá¹ ááá¹áá¬ážáá«ááá¹á ááá¯ááá¯á ááá¹áá°áá¬ááŒáá¹ áá«ááá¹á±áᬠLen Nupa ááá¹ááœááᬠá±ááᬠá»áá á¹ááá·á¹ Ailam á±áá¬áá¹á±áŸáá¬áá á¹á±ááœáºá¬áá¹ ááá¹ážááŒá¬ážá¿áá®áž Innbuk á±áá¬áá¹ á¡áá áá«ááá¹áá«ááá¹á Teeltui Zingsol Vol 1, pp. 9-12.
á. áááá áá¯ááœá á¹ááŒáá¹ ááá¯áá¹ááážááá®áž Brigate Luife á ááá¹áá²áá¹ ááá¹á±á»áááá¹ááœáá¹á»ááá¹ážááᯠá»ááá¹ááá¹á»áá³á»ááá¹á "Pangding á±áá¬áá¹ááœááá¹ážááŒá¬áž á Ailam á±áá¬áá¹á±áŸáᬠ(Len Nupa ááá¹ááœááá¬)ááá¯á ááá¹ážáá¬áᬠTuipi á±ááºá¬áá¹áž ááᯠááá¯áá¹áᬠááááá°áá»áá á¹ááá¯á ááá¯ážááá¹ážááŒá¬ážááá¹á" Teeltui Zingsol, Vol 2, page 19.
á. Appointment Order of Chin Headmen Under Provision of Section 5 of the Chin Hills Regualtion -1896 á¡á Deputy Commissioner áá¬ááá¹ááá¹ážá±áá¬áá¹ááá·á¹ Lt. Col. LE Burne á áŸááá¯áá¹á á á áááá ááá¹á áŒá²áá« áá¯áá¹á»ááá¹ááºáá¹á¡á áá°ááŒáá¹ážá±áá¬áá¹áž á á±á»áážá»áá á¹áá° áá°á±áá¬áá¹ážááá¯ááºáá¹áž (Pu Thawng Khua Lian) á¡á¯áá¹ááºáŽáá¹ááá¹ (jurisdiction) "Ailam á±áá¬áá¹á±áŸáá¬áᜠAilam lui (Len Nupa áᜠá á®ážáá¬á±áᬠá±ááºá¬áá¹áž á»áá á¹ááá·á¹ Lua lui) á¡ááá¹ážá¡ááá Ailam lui áᜠááá¹ážáᬠTuipi á±ááºá¬áá¹ážááœáá¹áž áá¯á¶áᬠááááá°áá»áá á¹ááá¯á ááá¹ážááŒá¬ážááá¹á (The ridge of Ailam mwell(Mual), to the source of Ailam Lui, (Lua Lui which is the water from Len Nupa) then down Ailam Lui to its confluence with the Tuipi Lui to its confluence with the Manipur River.)" áᯠááááááºáẠááºáá¹ááá¹ážááá¹áá²á·ááá¹á Teeltui Zingsol, Vol 2, p. 5, 18.
á. áá¯áááááá¬á» á á á¹ááá®áž á¡ááŒáá¹áž áááá áá¯ááœá á¹ááŒáá¹ Commissioner áá° á±áá¬áá¹ážááºáá·á¹ááá¹ (Pu Thawng Cin Thang) ááœáá·á¹ Mr NW Kelly ááá¯á áŠážá±áá¬áá¹á¿áá®áž Sukte Independent Army ááᯠááŒá²áá áá¹áž á ááºááá¹á á á¹áá¬ážá±ááŒááᯠááá¯áá¹áá¯áá¹á±áá á¥á¹ "ááá¹áá²áá¹ á±á»á Len Nupa á±ááááŒáá¹" á±ááá¬áá°áá¬áž á±áŸáá¬áá¹áž Pu Tual Khaw Mang á Buannel áᜠLen Nupa ááá¯á á¡ááá¹á±áážáá¬áž á±áᬠTeeltui Zingsol, Vol 2, p. v ááŒáá¹ á±áá¬á¹á»ááá¬áž ááá¹á
á . Commissioner Pu Tual Khaw Mang (BA.; BL. Advocate) á "Len Nupa ááá¯áá²á· áá¬ááá¹á±ááºá¬á¹ á±áá áᬠáá° ááŒáá¹ážá±áá¬áá¹áž á áá° áááŒáá¹áá áá¶áᜠááá¹áá°áá¬ážá±áᬠá±ááᬠá±ááŒáá² á¡áá«á¡ááá¹á»áá á¹ááá¹" áᯠTeeltui Zingsol, Vol 2 ááŒáá¹ááœáá¹ážá»ááá¬ážááá¹á
á. á±ááœáá±á áá° ááºáá¹ážáááá¹áž (Pu Lian Za Kam) á "ááºááá¹á á á¹ (áá¯áááááá¬á»á á á¹) áá¯á¶ážá ááá¹á±áá¬áá¹ NW Kelly, áá° á±áá¬áá¹ážááºáá·á¹ááá¹ ááœáá·á¹ áá° áá á¹ááºáá³áááá¯áááá¹ ááá¹á ááá áááá á±ááááŒáá¹ ááá¹áá²áá¹ ááá¹ Len Nupa áᜠSaiek ááá¯á á±á»áá¬áá¹ážáᬠá á á¹ áá«á (HQ) áá¬ážááá¹" áᯠSuangSuang Magazine á á¬ááºáá¹ááœá¬ áá á ááŒáá¹ ááœáá¹ááá¹ážááá¹áá¬ážá±ááá
á. áá°ááŒáá¹ážá±áá¬áá¹áž á á»áá á¹(great-grandson)á»áá á¹áá° áá±áážá¿ááá³áááœá Leipi Baptist Church ááœá¬ á¡ááá¹ážá¡á¯áá¹ ááá¬á¡á»áá á¹ á¡ááá±áá¬á¹ á±áá¬áá¹ááŒáá¹á±áá±áᬠRev Sian Za Mung áááá¹áž Len Nupa ááá¹ áá®ážáááá¹á¿ááá³áááá¹ ááá¹áá²áá¹ á±ááºážááŒá¬ á ááá¹áááááá¹ ááŒáá¹áž ááá¹ááœááá¬ááœáá¹ááá¹á±áŸáá¬áá¹áž Teeltui Zingsol Vol 2, p. iv ááŒáá¹á¡ááá¡ááá¹áž á±áá¬á¹á»ááá¬ážáá«ááá¹á
á. á¡á¯áá¹ááºá³áá¹á±ááž ááá¯áá¹áᬠááá ᥠááá¯áá¹ážááœá¬ ááá¹á áŒá² á¡á±áááœáá·á¹ á¡áá¯á¶ážá»áá³ááá·á¹ áá®ážáááá¹á¿ááá³á á¡á±ááŒá±áጠá¡á¯áá¹ááºá³áá¹á±áážáááž áá¯á¶áž ááá¹á±á¡á¬áá¹ááœá ááá¹á±á»áá ááá¹áž á¡á Len Nupa ááá¹ áá®ážáááá¹á¿ááá³áááá¹ ááá¹áá²áá¹ á±ááºážááŒá¬á¡á¯áá¹á ᯠá ááá¹ááá¹á¡ááŒáá¹ážááŒáá¹ ááá¹ááœáá±áŸáá¬áá¹áž ááááááºáẠá±áá¬á¹á«áŒáá¹ážáá¬áž áá«ááá¹á
Buannel áᯠá±á»áá¬áŸáá±áᬠLen Nupa ááᯠá¿ááá³áááá¹ ááá¹áááááá¹ ááᯠá±ááºá¬á¹ááŒáá¹áᬠáááá¹ážááá¯áá ááºáá¹ážá»ááá¹ááá¹á¡á áá¯ážááá¶áᜠá¡áááá¹á¡ááá¹ á»áááá¯ážáá°ááá¹ áááá³ážá á¬ážá¿áá®áž á±áá¬áá¹ážá±ááœáºá¬áá¹ááá¹ á á®á á¥á¹ááá¹ áᯠáá¯á¶ážááá¹ áá«ááá¹á
áá® Len Nupa ááᯠá¡á áá¯ážá ááœáá·á¹ á¡áá á¹á¡ááá¹ ááá¹á á²á±ááž á á¬ááºáŽáá¹ ááºáŽáá¹ááá¯áá¬ážá±áᬠááºáá¹áž á¡ááºáážáá¬áž ááá¹áá±áá¬á¹ (CNF) á áááá áá¯ááœá á¹ááŒáá¹ ááá¯áá¹áá¶ááœáá·á¹ ááá¹áá°ááá¹ ááºáá¹ážá»ááá¹ááá¹ á¡á áá¯ážááᶠá á¬ááá¯á áá²á·á±áŸáá¬áá¹áž https://sianzun.blogspot.com/2014/09/lennupa-leh-cnf.html ááœá¬ ááá¹ááá±áá·áᬠááá¯áá¹áá«ááá¹á
https://sianzun.blogspot.com/2018/07/len-nupa-is-being-attacked.html
[Unicode]
Len Nupa ááᯠááá¯ážáá°áááºááŒá¶á ááºááŒááºáž
&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&
ááá¹áá¬á· áá±áᬠá¡ááŸá¶á·á¡ááŒá¬ážá ááœá±á·ááá±á¬ áá°áá¯ááŸáá·áº ááá¯ááºáá±á¬ áá áºáá±á¬ (Community Forest)ááá¯á· ááŒá±á¬ááᯠáá±á«áºáá±á«áºááŒáá±á¬ áá±á¬á¡á¯áẠáá±á¬áááºá áá áºááẠáá°áááºáá±á¬ á¡ááẠááŸáá·áº ááŸá¯áááºážááŸáááŒá®áž áá¬áá®á¥áá¯ááᯠááááºážáá»á¯áẠáá±ážáá±á¬ áá±áᬠá¡áá»áá¯á· ááᯠááááºážááááºáž á á±á¬áá·áºááŸá±á¬áẠááẠá¡áá±ážááŒá®ážááŒá±á¬ááºáž ááá¯áá¬ážááẠááá±á¬áá±á«áẠáá«áááºá
Falam Prospect Workshop ááá¯á· á¡ááẠáááºáá±á«áº áá¬áž áá²á· á¡á ááºážá¡áá±áž ááᯠáá°ááá¯ááºá á áááºáá±á·á ááŒá¯áá¯áẠáá»ááºážááá²á·áᬠááááºážáá°áᯠá "ááááºáž ááŒáá¯á·áááºá¡ááœááºáž á áááºááŸááá±áá±á¬ Buannel ááᯠááááºážáá»á¯ááºáá¬ážáá²á· áá áºáá±á¬ (reserved forest) áá¯ááºááá¯á· ááẠá¡á áá¯ážá áᶠáá±á¬ááºážáá»áŸá±á¬áẠááœá¬ážááẠá¡á á®á¡á áẠááŸáááŒá±ááŒá¬ááºáž" áá°ááá¯ááºá áááááºáá±á·ááœáẠthe Chinland Herald áááºááá¯áẠá á¬áá»ááºááŸá¬ ááœáẠáá±á¬áºááŒáá¬áž áá«áááºá áá°ááá¯á· á á¬áá»ááºááŸá¬ áá²ááŸá¬ áá»ááºážááŒááºááẠáá áºáá±á¬ áááºááŒá®áž áŠážáááºáááºážáá«ááºáž á "áááŒá¬áááºááŸá¬áá² ááááºážááá¯á·áááºáá²á ááŸááá±á¬ Buannel ááŸáá·áº Zatual áá±á ááá¯áááºáž Reserved Forests á¡ááŒá ẠááŒá¯áá¯ááºááœá¬áž áááºááá¯á· ááŒá±á¬ááŒá¬ážááŒá±á¬áá·áº" http://www.chinlandherald.com/2018/07/10/falam-peng-sungih-buannel-ram-cu-tahfel-a-si-ding/ á áá±ážáá¬ážáá¬áž áá«áááºá
Buannel ááá¯á· ááááºáž ááŸáá·áº áááŒá¬áž áá¬áá¬á áá¬ážáá¯á¶ážáá±á¬ áá°áá»áá¯áž á¡áá»áá¯á·ááᬠáá±á«áºááᯠááŒáᬠááŒá Ạáá±áá²á· áá°á· á¡áá®áž áá áºááá¯áẠá áá±ááá¶ááœá± ááá±á¬á· Len Nupa ááá¯á· áá±á«áºááᯠááŒáᬠááá¯ážáá±áž áá±áááºáá±áẠááááºáž á ááŒá áºáá«áááºá Buannel á ááááºáž ááŒáá¯á·ááẠáá²ááœáẠáááºááŸáááẠáᯠá¡áááºá Chinland Herald áááá¯áá¬áž áá«áááºá ááá¯á·áá±á¬áºáááºáž áááºážááẠáá®ážááááºááŒáá¯á·ááẠá¡ááœááºážááááºááŸáááŒá±á¬ááºáž ááᯠáá±á«áºááŒááœá¬ážááŸá¬ ááŒá ẠááŒá®áž ááŒááºáááºá¡á áá¯ážááá¶á០áá±á¬ááºážáá°ááá¯á· á¡ááá¬áž ááá°ááá¯á· ááá²á·áá±áᬠá¡áá¯ááºááŒá±á¬ááºáž ááá á±á¡áẠáá«áááºá
á. áááºáá²ááºáá»á±ážááœá¬ ááᯠááá áºááŸá Ạáááá áá¯ááŸá áºááœáẠáááºáá±á¬ááºááŒá®áž áááºá á¬ážáááºáᶠáá° ááœááºážáá±á¬ááºáž (Pu Thuam Thawng) á á áá¯ážá ᶠá¡á¯ááºá áá¯ážááœááºáá²áá²á· áááºá á€áááºáá²áẠáá»á±ážááœá¬ ááᯠááááºáááºááŸá¬ áá°ááœááºážáá±á¬ááºáž á ááááºáž áááºá á¬ážáááºáᶠááŒá áºáá²á· áá¬ááŸáœááºáž á á±á¬áºááœá¬áž áá° ááŒáœááºáá (Con Bik) áá¶á ááœá¬ážáá±á¬áẠáá±á¬ááºáá± ááá á¡á á¬áž áá°áá®ážáá±ááẠáááá¯á¶ážá áááºá áœáẠáá áºá á¯á¶á áá±á¬ááºáž (á¡ááŒá®áž) áá áºáá¯á ááá¯ážáá¬áá±á¬ááºáž(Daak) áá áºá á¯á¶á ááœá¬ážáá±á¬áẠá áá±á¬ááºá ááŒá±á¬áẠá¡ááŸáẠáá áºáá±á¬ááºá ááŸáá·áº á¡ááŸáẠáááºážáá¬ážáá²á· Khuangleng áá°ááŒá®ážáá²á· ááá®ážáá±á¬áº Vansing(Vanchhingi) ááá¯á·ááᯠáá°áá±á¬ááºááœá¬ážááŒá®áž áááºáá²ááºáááºááŒá±ááᯠááá¬ážááẠáááºáá¬ážáá«áááºá ááá¯ááá¯á· áááºáá°áá¬ááœáẠáá«áááºáá±á¬ Len Nupa áááºááŸááᬠáá±áᬠááŒá áºááá·áº Ailam áá±á¬ááºááŒá±á¬áá áºáá»áŸá±á¬áẠáááºážááœá¬ážááŒá®áž Innbuk áá±á¬áẠá¡áá áá«áááºáá«áááºá Teeltui Zingsol Vol 1, pp. 9-12.
á. áááá áá¯ááŸá áºááœáẠááá¯ááºááŸá°ážááŒá®áž Brigate Luife á áááºáá²áẠáááºááŒá±áááºááŸááºááŒááºážááᯠááŒááºáááºááŒá¯ááŒááºá "Pangding áá±á¬ááºááŸáááºážááœá¬áž á Ailam áá±á¬ááºááŒá±á¬ (Len Nupa áááºááŸááá¬)ááá¯á· áááºážáá¬áᬠTuipi áá»á±á¬ááºáž ááᯠááá¯ááºáᬠááááá°áááŒá áºááá¯á· ááá¯ážáááºážááœá¬ážáááºá" Teeltui Zingsol, Vol 2, page 19.
á. Appointment Order of Chin Headmen Under Provision of Section 5 of the Chin Hills Regualtion -1896 á¡á Deputy Commissioner áá¬áááºáááºážáá±á¬ááºááá·áº Lt. Col. LE Burne á ááŒáá¯ááºá á á áááá áááºá áœá²áá« áá¯ááºááŒááºáá»ááºá¡á áá°ááœááºážáá±á¬ááºáž á ááŒá±ážááŒá áºáá° áá°áá±á¬ááºážááá¯áá»ááºáž (Pu Thawng Khua Lian) á¡á¯ááºáá»á°ááºááẠ(jurisdiction) "Ailam áá±á¬ááºááŒá±á¬á០Ailam lui (Len Nupa á០á á®ážáá¬áá±á¬ áá»á±á¬ááºáž ááŒá áºááá·áº Lua lui) á¡áááºážá¡ááá Ailam lui á០áááºážáᬠTuipi áá»á±á¬ááºážááŸááºáž áá¯á¶áᬠááááá°áááŒá áºááá¯á· áááºážááœá¬ážáááºá (The ridge of Ailam mwell(Mual), to the source of Ailam Lui, (Lua Lui which is the water from Len Nupa) then down Ailam Lui to its confluence with the Tuipi Lui to its confluence with the Manipur River.)" áᯠáááááá»áá» áá»ááºáááºážáááºáá²á·áááºá Teeltui Zingsol, Vol 2, p. 5, 18.
á. áá¯áááááá¹áᬠá á áºááŒá®áž á¡ááœááºáž áááá áá¯ááŸá áºááœáẠCommissioner áá° áá±á¬ááºážáá»áá·áºááẠ(Pu Thawng Cin Thang) ááŸáá·áº Mr NW Kelly ááá¯á· áŠážáá±á¬ááºááŒá®áž Sukte Independent Army ááᯠááœá²á·á ááºáž á áá»áááºá á áºáá¬ážááœá±ááᯠááá¯ááºáá¯ááºáá±á áẠ"áááºáá²áẠááŒá± Len Nupa áá±áááœááº" áá±áá¬áá°áá¬áž ááŒá±á¬ááºáž Pu Tual Khaw Mang á Buannel á០Len Nupa ááá¯á· á¡áááºáá±ážáá¬áž áá±á¬ Teeltui Zingsol, Vol 2, p. v ááœáẠáá±á¬áºááŒáá¬áž áááºá
á . Commissioner Pu Tual Khaw Mang (BA.; BL. Advocate) á "Len Nupa ááá¯áá²á· áá¬áááºáá»á±á¬áº áá±á áᬠáá° ááœááºážáá±á¬ááºáž á áá° ááŒáœááºáá áá¶á០áááºáá°áá¬ážáá±á¬ áá±áᬠááœá±áá² á¡áá«á¡áááºááŒá áºáááº" áᯠTeeltui Zingsol, Vol 2 ááœááºááŸááºážááŒáá¬ážáááºá
á. ááŸá±á·áá± áá° áá»ááºážááááºáž (Pu Lian Za Kam) á "áá»áááºá á Ạ(áá¯áááááá¹áá¬á á áº) áá¯á¶ážá áááºáá±á¬áẠNW Kelly, áá° áá±á¬ááºážáá»áá·áºááẠááŸáá·áº áá° áá áºáá»áá¯á·ááá¯á·ááẠáááºá ááá áááá áá±á·ááœáẠáááºáá²áẠááẠLen Nupa á០Saiek ááá¯á· ááŒá±á¬ááºážáᬠá á Ạáá«á (HQ) áá¬ážáááº" áᯠSuangSuang Magazine á á¬áá»ááºááŸá¬ áá á ááœáẠááŸááºáááºážáááºáá¬ážáá±áá
á. áá°ááœááºážáá±á¬ááºáž á ááŒá áº(great-grandson)ááŒá áºáá° ááá±ážááŒáá¯á·ááŸá Leipi Baptist Church ááŸá¬ á¡áááºážá¡á¯áẠááá¬á¡ááŒá Ạá¡ááŸá¯áá±á¬áº áá±á¬ááºááœááºáá±áá±á¬ Rev Sian Za Mung ááááºáž Len Nupa ááẠáá®ážááááºááŒáá¯á·ááẠáááºáá²áẠáá»á±ážááœá¬ á áááºáááááẠááœááºáž áááºááŸááá¬ááŸááºáááºááŒá±á¬ááºáž Teeltui Zingsol Vol 2, p. iv ááœááºá¡ááá¡áááºáž áá±á¬áºááŒáá¬ážáá«áááºá
á. á¡á¯ááºáá»á¯ááºáá±áž ááá¯ááºáᬠááá á¹á ááá¯ááºážááŸá¬ áááºá áœá² á¡áá±ááŸáá·áº á¡áá¯á¶ážááŒá¯ááá·áº áá®ážááááºááŒáá¯á· á¡ááœá±ááœá± á¡á¯ááºáá»á¯ááºáá±ážááŸá°áž áá¯á¶áž áááºá¡á±á¬ááºááŸá áááºááŒá±á áááºáž á¡á Len Nupa ááẠáá®ážááááºááŒáá¯á·ááẠáááºáá²áẠáá»á±ážááœá¬á¡á¯ááºá ᯠá áááºáááºá¡ááœááºážááœáẠáááºááŸáááŒá±á¬ááºáž áááááá»áá» áá±á¬áºááœááºážáá¬áž áá«áááºá
Buannel áᯠááŒá±á¬ááŒáá±á¬ Len Nupa ááᯠááŒáá¯á·ááẠáááºáááááẠááᯠáá»á±á¬áºááœááºáᬠááááºážááá¯á·á áá»ááºážááŒááºáááºá¡á áá¯ážááá¶á០á¡ááááºá¡ááẠááŒááá¯ážáá°ááẠááŒáá¯ážá á¬ážááŒá®áž áá±á¬ááºážáá»áŸá±á¬ááºááẠá á®á ááºááẠáᯠáá¯á¶ážááẠáá«áááºá
áá® Len Nupa ááᯠá¡á áá¯ážá ááŸáá·áº á¡áá áºá¡ááẠáááºá á²áá±áž á á¬áá»á°áẠáá»á°ááºááá¯áá¬ážáá±á¬ áá»ááºáž á¡áá»áážáá¬áž áááºááá±á¬áº (CNF) á áááá áá¯ááŸá áºááœáẠááá¯ááºáá¶ááŸáá·áº áááºáá°ááẠáá»ááºážááŒááºááẠá¡á áá¯ážááᶠá á¬ááá¯á· áá²á·ááŒá±á¬ááºáž https://sianzun.blogspot.com/2014/09/lennupa-leh-cnf.html ááŸá¬ áááºááŸá°áá±á·áᬠááá¯ááºáá«áááºá
https://sianzun.blogspot.com/2018/07/len-nupa-is-being-attacked.html
0 comments:
Post a Comment